وندیداد یکی از نوشته های اوستایی است بنابراین زرتشتیان آن را یکی از بخش های اوستا نامیده اند ولی بینش و پیام اشوزرتشت نیست. برای شناسایی وندیداد به نوشته یی با همین موضوع در بخش مقاله ها از همین وب سایت بروید.

واژه خُواَت وَدَثام که در اوستا آمده است یعنی به خویشان یاری رساندن، به نزدیکان پرداختن، یاور خانواده بودن که همانند آن در زبان عربی به «صِله رَحِم» تبدیل شده است. این واژه گاهی به نادرستی و به وسیله مغرضان فرهنگ ایرانی و نابخردان، به ازدواج با محارم ترجمه شده است.

برای آشنایی بیشتر به نوشته وندیداد، به بخش مقاله از همین وب سایت بروید و مقاله (جایگاه وندیداد در ادبیات اوستا) را بررسی فرمایید. برخی از نکته هایی که از قوانین بهداشتی، پاک کننده و ضدعفونی کننده بدن ومحیط زندگی بوده که وندیداد به آن اشاره کرده است نه تنها تا سالیانی پیش مورد توجه بوده بلکه هم اکنون نیز آنچه با دانش و خرد هماهنگی داشته باشد رعایت می شود. آلوده نکردن آب، خاک، هوا و آتش نمونه هایی از سفارش نوشته های کهن است که همچنان کاری شایسته نام دارد.

اوشیدر، هوشیدر همان اَوَخشیت اِرث در اوستا است که در استوره های کهن ایرانی به نخستین موعود فرستاده شده گفته می شود اسامی آنها در اوستای تندرستی (خرده اوستا) آمده است. در این باور استوره ای از شابهرام ورجاوند به نام آخرین موعود یاد شده است.

درود برشما،1- به نظر بسیاری از دانشمندان، گات ها و اوستا به گویش زبانی که خراسان بزرگ در زمان باستان با آن سخن می گفته اند سروده شده است و پس ازآن با دین دبیره که خط دینی بوده نوشته شده است. 2- به باور اشوزرتشت، نیایش پیوسته با انجام کار نیک همراه است بنابراین در هر زمانی سروده شود، خواده شود یا ادا شود؛ شکوه ارزشمند خرسندی انسان را به همراه خواهد داشت. 3- ترتیب گاه و زمان در نیایش روزانه برای انسان های آن زمان سفارش شده است، اکنون بهتر است تا دایم در حال نیایش باشیم. بابا طاهر چه خوش گفته است: خوشا آنانکه دایم در نمازند/ بهشت جاودان بازارشان بید... شادی، مهرورزی، راستی گستری، فداکاری، دستگیری و دهشمندی نمونه هایی از نیایش پیروان راستی است.

خود آموز کتاب اوستایی چاپ شده و در برخی ازکتابفروشی ها یافت می شود. نشانی کتابفروشی هایی که چنین نوشته هایی را در اختیار دارند را از گزینه کتاب ها در همین وب سایت جستجو کنید.

سوشیانت یا سوشیانس هردو واژه ، برگردان شدهً کلمه اوستایی ( سَه اُش یَنتَه saoshyanta) است. این واژه سود رسان مقدس معنی می دهد و به کسانی گقته می شود که در هر زمان برای آبادکردن جهان هستی و راهنمایی دیگران کوششی بیدریغ و چشمگیر انجام می دهند.

آنزمان دلیلی برای سانسور کردن کتاب ها وجود نداشته فکر می کنم براثر حمله ها و آتش زدن و غارت اموال ایرانیان که در چند مرحله انجام شد ، یونانیان ، اعراب ، مغول و افغان ، با توجه به گزارش تاریخنگاران خودشان بسیاری از کتابخانه ها به آتش کشیده شد وگاهی برای گرم کردن آب از آنها استفاده می شد و بسیاری از کتاب ها نیز به رودخانه و دریا ریخته شد .

دوست گرامی برخی از پرسش ها را نمی توان جوابی کوتاه داد . از زمان زرتشت که به درستی تاریخ آن در دست نیست تا حکومت های ماد ، حمله یونانیان به ایران و گزارشی که در شاهنامه فردوسی برای پیامبری زرتشت آمده را چگونه می توان خلاصه و در چند جمله بیان کرد ؟. بهتر است خودتان به بخش های تاریخ این دوران که نوشته شده است سری بزنید تا زمانی که منابع کامل تری از تاریخ به دست آید .بدرود

درود ، کتاب خود آموز زبان و خط اوستایی در کتابفروشی هاموجود است از آن استفاده فرمایید نشانی کتابفروشی ها که باید این کتاب را داشته باشند در گزینه کتاب ها ار همین وب سایت جستجو کنید . اگر در تهران باشید برخی از مراکز فرهنگی زرتشتیان نیز دوره های آموزش دین دبیره ( خط اوستایی ) را دارند می توانید از آن بهره بگیرید .

نماز یا نیایش پروردگار ، در بینش زرتشت که آن را در هات 28 از گات ها ، سرودهای زرتشت می توان برداشت کرد . انجام کارهای نیک از روی خردمندی برای خشنودی روان هستی آمده است ، بیگمان نماز می تواند در اندیشه وگفتار نیز شکل بگیرد بنابراین متنی از اوستا و سرودهای زرتشت در کتاب خرده اوستا گرآوری شده است که نیایش کننده می تواند در هر زمان به آن نیز بپردازد . سرود های نماز را در بخش نیایش ها از همین سایت جستجو کنید .

خیر باطل نیست ، هرکدام از بخش های به جامانده از ادبیات اوستا ، گنجینه ای از باور ها و اشاره های نیاکان فرهیخته ما به زندگی فردی و اجتماعی ، رویدادهای تاریخی و پدیده های طبیعی پیرامون زندگی آنهاست که برای پژوهشگران ارزش بسیاری دارند زیرا با بررسی آنها ، به روند پیشرفت تمدن و شکل گیری فرهنگ و سنت ها در سرزمین ایران پی خواهند برد.

این سرود که" اهونه ور" نیز نامیده می شود نخستین بار در هات 27 بند 13 یسنا آمده است و یک قطعه شعر 3 فردی است که هر مصرع آن دارای 16 آهنگ ( سیلاب )است و پس از هفتمین آهنگ ، یک مکث کوتاه می آید که از نظر آهنگ همانند اهنود گات ، یکی از بخش های گات ها (سروده ها) ی زرتشت است . معنی واژگانی نخستین مصرع آن چنین است : یتا ( بدین سان ) اهو ( هستی ) وئیر یو ( خرسندی ، آرزو ) اثا ( پس ) رتوش (رد، پیشوای دینی ) اشات ( اشا، هنجار راستی ) چیت ( اندیشیدن ) هچا ( به انگیزه ). ومعنی روان این بخش چنین است : هستی آرمان ی چنانکه پیشوای دینی ( زرتشت ) آرزو دارد جهانی سرشار ار هنجار راستی است . مصرع دوم: ونگهه اوش ( نیکی ، خوبی ) دزدا ( پیشکشی ، بخشش ) مننگهو ( منش ، اندیشه ) شیه اوتنه نام ( کردار ) انگهه اوش ( جهان هستی ) مزدایی ( مزدا ، پروردگار ) . وترجمه روان آن : بخشش نیک اندیشی در پیروی از خواسته مزدا ( کردار راستی ) به دست می آید. مصرع سوم: خشترم ( شهریاری ، نیرومندی ) چا ( چنانکه ) اهورایی ( هستی بخش ) آ ( پیشوند ، انگیزه ) ییم ( چه کسی ) دریگوبیو ( درویش ، راستکار بی چیز )ددت ( دادن ، بخشیدن ) واستارم ( نگهدارنده ، یاری کننده ). ترجمه روان: توانایی سازنده اهورایی پشتیبان راستکاران کم توان است . واگر بخواهیم تمام سرود یتا اهو را یکجا ترجمه کنیم : جهان آرمانی ، بدان سان که آموزگار راستی آرزو دارد جهانی سرشار از راستی است نیک منشی بهره پیروان راستی است نیروی اهورایی پشتیبان راستان است

سروده هایی به زبان اوستا موجود است که باور ها و حماسه های پیش از پیامبری زرتشت است مثل وندیداد و یشت های کهن که مربوط به روزگاران کهن است و بخش هایی که در زمان ساسانیان و توسط موبدان از جمله موبد ماراسپند به اوستا افزوده شده که به اوستای جوان مشهورند

نماز و نیایش بایستی از درون انجام شود و زبان تاثیر ناچیزی بر آن دارد زرتشت در یکی از پیام های خود می فرماید ( هیچ نیایشی نیست که از جان و دل برآید و بی پاسخ بماند )بنابراین هرکس به زبانی صفت و وصف تو گوید / بلبل به غزلخوانی و قمری به ترانه ... بیگمان سرایش سرودهای اوستایی با آهنگ ویژه اش حالتی در انسان پدیدار می کند که نمی توان این آهنگ را در گویشی دیگر بیان کرد .

پیش از این نیز اشاره کرده ام که وندیداد کتاب دینی زرتشتی نیست ومجموعه ای از احکام وقوانین ونکات بهداشتی مربوط به پیش از زرتشت در ایران است که لابد برخی از این احکام نیز اجرا می شده است در ست مثل بت پرستی در اعراب جاهلیت ویا زنده به گور کردن دختران که یکی از سنت های اعراب آن زمان بوده ودر سرزمین وحی اتفاق افتاده که نباید این سنت ها را به حساب آموزه های اسلامی که پس از آن در عربستان شکل گرفت بگذاریم.

نوشته های گوناگون از بخش های اوستا تا زمان ساسانیان در ایران وجود داشته است، کهن ترین نسخۀ آن که پس از حملۀ اعراب توسط موبدان از ایران به هندوستان برده شده است برای پژوهش و ترجمه به خاور شناسان اروپایی داده شده که هم اکنون در کپنهاک موجود است.

کتاب دینکرد درباره آیین های دینی، آداب و رسوم و سنت های گذشته این سرزمین است که در 9 جلد به زبان پهلوی و به وسیله یکی از موبدان بزرگ زرتشتی به نام آذرفرنبَغ در زمان خلافت مامون و حدود سال 200 هجری قمری گرد آوری شده است، کار گرد آوری دین کرد را موبد دیگری به نام آذرپاد پسر امید در زمان حکوت خلیفه المعتمد عباسی حدود 50 سال بعد به پایان رسانده است و برخی از جلد ها نیز به پارسی برگردانده شده است.

از آنجا كه در نگاره فروهر برخی از ویژگی های آیین زرتشت مثل پیروی از اندیشه ، گفتار و كردارنیك و دوری كردن از اندیشه ، گفتار و كردار بد مشاهده می شود و دو شاخك ها نماد دو گوهر همزاد دراین آیین است . فروهر غیرازآرم ملی ایران باستان ، یكی از نماد های آیینی فرهنگ زرتشتیان هم می تواند به حساب بیاید .

برخی از پژوهشگران هنرموسیقی تلاش كرده اند تا آهنگ سروده های گاتها ، نخستین شعرموزون جهانی را بررسی و گواهی نمایند. بهترین منبع جستجو برای سرودهای گاتها و اوستا ، سرایش دلنشین و درست برخی ازموبدانی است كه از نغمه های سنتی و به یادگارمانده از كلام نسل های گذشته بهره گرفته اند.

مهر در این واژه یعنی روشنایی خورشید و ” آبه “ پسوند مكان است . یعنی محل روشنایی خورشید ، همانند سرداب كه به محل سرد گفته می شد. در نیایشگاه های آیین مهر كه پیش از یكتاپرستی ایرانیان بوده دریچه ای رو به شرق وجود داشته كه هر بامداد فروغ خورشید از آن سو به داخل نیایشگاه می رسیده و جهت نیایش بوده است . بعدها همین واژه به صورت ”محراب“ در آمده كه همچنان در مساجد وجود دارد.

در اوستا نامی از عیسی مسیح به میان نیامده است .

نیایش كردن و راز و نیاز با آفریدگار هستی نباید دارای قید وبند، شرط و معیاری باشد . از سخنان اشوزرتشت چنین بر می آید كه ” هیچ نیایشی نیست كه از جان و دل برآید و بی پاسخ بماند“ نیایش باید با درون نگری و عرفان هماهنگ باشد و از هرگونه تظاهر به دور باشد.

ممكن است خیلی از افراد در نقش عارف ، سالك ، فیلسوف و شاعر پیام آور نكته هایی برای بهبود رفتار انسان ها باشند ولی از پیامبرانی كه از سوی خداوند برای رستگاری انسان ها برگزیده شده اند به حساب نمی آیند .

خیر ، وهومنه یعنی منش نیك ولی مینوی خرد یعنی مظهر و نماد خرد .

برداشت های درست و دست نخورده فلسفه زرتشت در گات ها آمده است و تفسیرهای بعدی كه در كتاب هایی مانند مینوی خرد وغیره آمده باور درست آن را باید در پیام زرتشت جستجو كرد .

فروهر را پیش از این نیز شرح داده ایم، نیروی پیش برنده و ذره ای از نیروی اهورایی در وجود هر شخص است كه انسان را به سوی پیشرفت و تكامل سفارش می كند . پس ذره ای از نیروی اهورایی است ولی اورمزد خدا نیست.

بخش هایی از اوستا سرودهایی است كه به گوشه هایی از باورهای استوره ای ایران باستان اشاره می كند و هنوز معلوم نیست كه این اشاره ها به كدام بخش از سرزمین گسترده ایرانِ زمان اوستا مربوط است.

همانند پرسش قبل مشخص نیست كه دریای فراخ كرت كه در اوستا از آن یاد شده اكنون كدام دریا در سرزمین ایران است.

سرود یتااهو ، اشم وهو ، ینگهه هاتام را یاران نزدیك اشوزرتشت سروده اند و به دلیل اهمیت و ارزش آن ها ترجمه های گوناگونی از آن ها شده است هم اكنون نیز پژوهشگران در هماهنگ ساختن این سرودها و رسیدن به یك ترجمه درست كوشش می كنند .

پیش از یكتاپرستی ایرانیان ، آیین مهرپرستی (میتراییسم) درایران شكل گرفته و طبیعی است كه هراندیشه و مكتبی ، گسترش دهندگانی را نیز لازم داشته است . بیگمان مغان مهری از نگرش آیین مهر پاسداری كرده و آن را گسترش می داده اند كه پس از یكتاپرستی ایرانیان از سوی اشوزرتشت به آرامی به دین یكتایی آمده اند.

اندیشه نیك ترجمه واژه هومَتَ – گفتارنیك ازواژه هوخْتَه – كردانیك از واژه هووَرشْتَه می باشد .

همه كسانی كه برای راهنمایی انسان ها و نجات آنان از كج اندیشی ، ستم و بیداد در روزگاران گذشته و آینده در میان مردم خواهند بود از سیوشانت ها به شمار می آیند .

حروف غین و جیم هر دو در پارسی باستان وجود دارند و نباید آن ها را عربی بدانیم . واژگان باغ، بغ، بغداد و جی همگی ایرانی می باشند. ”درغام درغو جیتیم“ كه در اوستا وجود دارد به معنای درازترین زندگانی می باشد.

درست این واژه سَه اُوش یَنتَه است كه بعدها به شكل های سوشیانت ، سیوشانس و غیره تبدیل شده است .

وندیداد بخشی از دانش كهن و گوناگون ایران باستان است كه چون به زبان اوستایی میباشد، در مجموعه اوستا قرار گرفته است .

” هوشیدرها “ كه برگرفته از فرهنگ و ادبیات پس از اشوزرتشت می باشند نمونه هایی از سوشیانت ها بوده اند كه در قالب استوره های ایرانی شكل گرفته و باور داشته اند كه هر سه هزار سال یك بار خواهند آمد.

خیر ،‌ به پاسخ های قبلی در باره نماز توجه كنید.

این كتاب مانند بیشتر كتابهایی كه به زبان پهلوی ساسانی در قرن سوم هجری ، و پس از اسلام گردآوری شدند و به بینش فلسفه زَروانی همانند كتاب بُندهش اشاره كرده است .

در بیشتر بندهای گات ها و سرودهای اوستا از مرد و زن در كنار یكدیگر گفتگو می شود و تفاوتی بین آنان وجود ندارد شاید در تقسیم كارها برای مرد و زن از نظر توانمندی جسمانی به عنوان مثال در برپا داشتن آیین گهنبار به مرد اَشو سفارش می شود تا بیشتر در كارها نقش داشته باشد .

چنانكه در پرسش های پیش نیز پاسخ داده شده ترجمه واژه انگره مینو است یعنی اندیشه ویرانگر كه سرچشمه آن تراوش فكری انسان كج اندیش است و خالق اهریمن خداوند نیست .

در شاهنامه فردوسی و از اشعار منسوب به دقیقی چنین برمی آید كه زرتشت سروی را در بخشی از ایران كاشته كه بسیار اهمیت داشته است .

رستاخیز یعنی بپاخاستن و پویا گشتن است . در برخی از ترجمه ها در مورد برپایی مردگان به کار رفته است ، از نطر فلسفی به هنگامی گفته می شود که پس از گذشت زمان های متفاوت برای روان هر شخص در جهان غیر مادی پس از مرگ و برطرف شدن گناهان ، تمامی روان درگذشتگان به نور حقیقت هدایت خواهند شد .

زمان ، بی آغاز و انجام یعنی بیکران است دراوستا واژه زَروانَهِه اَکَرنَه هِه یعنی زمان بیکران آمده که هر فرد در گذر زندگی مادی خود در چنین حالتِ بی آغاز و انجام و در حال حرکت به سوی پیش قرارمی گیرد .

خیر ؛ این نوشته برداشت فکری و سفرنامه خیالی یکی از موبدان زمان ساسانی به جهان پس از مرگ است .

پاسخ جنابعالی مثبت است. پیام اشوزرتشت ( گات ها ) به موارد کلی زندگی انسان وبه داشتن اخلاق نیکو اشاره دارد و به توصیف درون بهشت و دوزخ نپرداخته است .

امشاسپندان شش مورد از فروزه های اهورایی هستند که انسان نیز می تواند آن ها را در خود پرورش دهد ودر عرفان زرتشتی به خداوند نزدیک شود ، در اوستای برساد که بخشی از خرده اوستا است نام ایزدانی به دنبال هر یک از اسامی امشاسپندان و نام اورمزد در آمده اند(٣٠ روز ماه ) و بااضافه کردن هوم ، بُرز ونیریوسنگ ایزد به عدد سی و سه تبدیل شده اند . از سوی دیگر برخی از اعداد در هر دینی ورجاوند وارزشمند است که یکی از آنها در دین زرتشتی عدد 33 است .

در بینش اشوزرتشت (گات ها) گفتاری از چگونگی پیدایش آدمی نیامده است پرسش هایی که در ذهن پیامبر در باره آفرینش شده پاسخ آن را به خرد همگان و به دانش آیندگان سپرده است . نوشته های پهلوی مانند بندهشن گزارشی در این باره دارد که تا حدودی به نظریه داروین شباهت دارد و از نخستین انسان آفریده شده ( کیومرث ) نطفه ای بر زمین آمده سپس از خاک ، دو شاخه گیاه پیچنده همانند ریواس روییده شده و درادامه آن حیوانات و در پایان انسان به وجود آمده است .

اهورامزدا ، خداوند یگانه است و فرزندی ندارد یکی از برداشت ها نیز می تواند تعبیر شما باشد.

هوم یکی از گیاهان دارویی و مفید است و دارای ماده افدرین است که اثر دارویی آن شناخته شده است این گیاه با آنچه پیش از زرتشت وجود داشته و از آن نوشابه ای سکر آور تهیه می کردند تا در مراسم خشنودی خدایان پنداری از آن استفاده کنند تفاوت می کند .

در باور سنتی زرتشتیان ، فروهر نیرویی اهورایی در نهاد هر شخص است که روان او را به سوی راستی و اشویی راهنمایی می کند . پس فروهر نیرویی اهورایی است و نه اینکه اهورامزدا دارای فروهر باشد .

بخش هایی از یشت ها ، سروده هایی مربوط به پیش از اشوزرتشت است . آنها باورها و اسطوره های شکل گرفته ایرانیان باستان است و در آن زمان میترا ، آناهیتا و ایزدان دیگر مورد ستایش قرار می گرفتند .

این بند از یسنا نیز مانند پرسش قبل ، سروده زرتشت نیست و یاران زرتشت به آتش که نماد پاکی ، راستی و فروغ اهورایی است درود فرستاده اند .

از آنجا که بخشی از سرودهای یسنا مربوط به اشوزرتشت است و بقیه را یاران زرتشت گردآوری کرده اند . از اینرو این سرود از آن پیامبر نیست و از سوی دیگر مفهوم آن نیز همسران اهورامزدا نیست در این سرود به زمین و زنانی که آفریدگان خداوند واز آن اهورامزدا هستند درود فرستاده شده است .

گزیده های كوتاه از گاتها ، یسنا ، یشت ها و بخش های دیگر اوستا درخرده اوستا گنجانده شده كه سرودهای گاتها در آن سهم كمتری دارند ” كِه وِرِثرم جا ـ كِم نامزدا و ... “ از گاتها هستند سرود ” یتااهو“ نیز در وزن شعری همانند اهنودگات است و از سرودهای ارزشمند یسنا به شمار می رود.

نوشته هایی كه به نام اوستا به یادگار مانده اند عبارتند از : یَسنا ـ یَشت ها ـ ویسپَرَد ـ وَندیداد و خرده اوستا . یسنا : نیایش هایی در ستایش پروردگار و آفریده های نیك اوست ، یسنا از مهمترین بخش اوستا و دارای 72 هات ( بخش ) است كه 17 هات از آنها را پیام اشوزرتشت تشكیل داده است . یشت ها : سرودها و گفته های بسیار كهن و حماسه هایی در ستایش ایزدان است كه مهمترین آنها اورمزد یشت ـ ورهرام یشت ـ اردیبهشت یشت ـ مهر یشت ـ هوم یشت و سروش یشت است . ویسپرد : نیایش ها و سرودهایی برای برگزاری جشن ها به ویژه جشن گاهنباراست . وندیداد : كه قانون و احكام بسیار قدیم و مربوط به دانش مردم پیش از پیامبری اشوزرتشت در باره پاكیزگی و احكام پرهیز از مردار و قانون ضد دیوان می باشد . خرده اوستا : از همه بخش ها جوان تر است گزیدة بخش هایی از یشت ها و یسنا است ، نمازهای روزانه وسرودهایی در باره مراسم آیینی ودرگذشتگان درآن گنجانده شده است .

كتابی كه در برگیرنده پیام و آموزشهای اشوزرتشت است گات ها نام دارد . گات ها خود بخشی از مجموعه اوستا است كه یسنا نام دارد و 72 هات دارد . اكنون این پرسش به وجود می آید كه اوستا چیست ؟ از آنجا كه باورها و ادبیات حماسی و اسطوره یی در ایران پیش ازپیامبری زرتشت و پس از او نیز وجود داشته و همه به زبان اوستایی سروده شده است بنابراین كتابهایی مانند : یشت ها ـ وندیداد ـ ویسپرد و خرده اوستا نیز موجود است كه به خط اوستایی است ، برخی از آنها مانند وندیداد مربوط به احكام و باورهای كهن ایرانی است و ربطی به پیام اشوزرتشت ندارد ولی این مجموعه نیز اوستا نامیده می شود البته در لابلای آنها نكات اخلاقی ، تاریخی ، حقوقی و راهكارهای بسیار مهم و با ارزشی نیز وجود دارد بهرروی پیام ویژه اشوزرتشت و آموزشهای او در كتاب گاتها آمده است .

روشنایی باید در نهاد و دل نماز خوان وجود داشته باشد . نور ظاهری نیز هركجا باشد رو به سوی آن درست است .

در باور سنتی حداقل مسافت چنین آمده است ولی باید پاكی در همه جا گسترش یابد.