چند برداشت آموزنده از گاتها
گاتها یا گاثها بخشی از اوستا است که شامل سرودهای اشوزرتشت و آموزشهای او میباشد. سخنان اشوزرتشت در گاتها، چنان خردمندانه و زیبا هستند که پس از گذشت هزاران سال هنوز تازگی دارند زیرا گفتههای اشوزرتشت براساس خِرَد است و چیزی که هیچگاه از بین نمیرود و کهنه نمیشود، خرد است. به همین دلیل است که امروزه نیز میتوانیم از سخنان و اندیشهٔ کسی که در هزاران سال پیش زیسته، بهره بگیریم و در زندگی به کار ببریم.
سراسر گاتها پند درس و زندگیست، برای نمونه به گونه فهرست وار تنها چند نمونه از سخنان اندیشه برانگیز و خردمندانه ی زرتشت، درباره ی موضوعات مختلف نقلل می شود:
آزادی:
ای خداوند خِرَد زمانی که به تن خاکی روان دمیدی و به انسان نیروی کار کردن و سخن گفتن و رهبری کردن عنایت فرمودی، خواستی تا هر کس هر دینی که می پسندد، برگزیند. (هات ۳۱ بند ۱۱)
دوری از خشونت: بتوانیم با سخن پاک و زبان ِ خوش، مردم ِ نادان و گمراه را به راه راست برگردانیم.(هات ۲۸ بند ۵)
برابری مرد و زن: ای مردم، بهترین سخنان را به گوش هوش بشنوید و با اندیشه روشن و ژرف بینی آنها را بررسی کنید. هر مرد و زن راه و نیک و بد را شخصاً برگزیند. (هات ۳۴ بند ۲)
کمک به دیگران:
مزدا اهورا که فرمانروای یگانهاست چنین پاداش روا داشتهاست که، خوشبختی از آن کسی است که دیگران را خوشبخت سازد. (هات ۳۴ بند ۱)
مهر ورزی:
این سخنان را به نو عروسان و تازه دامادان میگویم. امیدوارم اندرزم را به گوش هوش بشنوید و با ضمیری روشن، آن را نیک دریابید و به خاطر بسپرید: همیشه با نیک منشی و مهر و دوستی زندگی کنید و در راستی و پاکی و مهر ورزی از یکدیگر پیشی بگیرید. زیرا بی گمان از زندگی سرشار از خوشی و خوشبختی برخوردار خواهید شد. (هات ۵۳ بند ۵)
شادی و شاد زیوی:
ای پروردگار برای برخورداری از شادمانی و خوشبختی، بخشایش بی مانندت را به من بنما. ای هستی بخش، بخشایشی را که از اندیشه و کردار نیک سرچشمه میگیرد به من ارزانی دار. ای آرمیتی، ای نُمود عشق و بردباری، به وسیله راستی دلهای ما را روشن ساز تا به شادی و خوشبختی دست یابیم. (هات ۳۳ بند ۱۳)
سازندگی و آبادی:
از آنانی باشیم که جهان را تازه و آباد می کنند. (هات ۳۰ بند ۹)
آموزش: دانا باید با دانش خویش نادان را آگاه سازد. نشاید که نابخرد گمراه بماند. (هات ۳۱ بند ۱۷)
راستی:
ای مردان و زنان از دروغ بپرهیزید. از پیشرفت ریا و فریب جلوگیری کنید و بدانید آن خوشی و سروری که از راه نادرست و بدبختی و بیچارگی دیگران به دست آید جز رنج و افسوس چیزی به بار نخواهد آورد. (هات ۵۳ بند ۶)
باور «ایمان»:
مرد خردمند با آگاهی از اینکه عشق و ایمان به خدا سرچشمه راستی است گمراهان و زشتکاران را به پرورش منش پاک و انجام کار نیک و مهرورزی به دیگران اندرز خواهد داد و سرانجام ای خداوند جان و خرد، همه زشتکاران با آگاهی از حقیقت به سوی تو خواهد آمد. (هات ۳۴ بند ۱۰)
یاری رسانی به دیگران:
مرد دانا و توانایی که بنا به دستور ایزدی یا از راه مهر و عواطف انسانی خواستاران کمک را خواه از هواخواهان راستی و یا دروغ به گرمی پذیرا شود. او پیرو راه اشا بوده و زندگی اش سراسر سرشار از راستی و درستی میباشد. ای هستی بخش دانا او بخردی است که با نیروی دانش، گمراه را از تباهی و نیستی رهانیده و او را به خودشناسی و اتکا به نفس رهبری خواهد کرد. (هات ۴۶ بند ۵)
مهر و دوستی:
خشم و نفرت را از خود دور کنید. اجازه ندهید اندیشه هایتان به خشونت و ستم گرایش پیدا کند. به منش پاک و مهر و محبت دلبستگی نشان دهید، رادمردان پاک سرشتبرای گسترش راستی و درستی پیوند استوار خواهند ساخت و هواخواهان راستی را به سوی بهشت جایگاه تو ای اهورا که منزلگه راستان و پاکان است رهبری خواهند کرد. (هات ۴۸ بند ۷)