گات ها ، نامه اشویک و ورجاوند اشوزرتشت
پروردگارا ، مرد نیک اندیش و پارسایی که روانش با راستی همگام است ، تنها به تو می اندیشد.
واژه “گات ها” در زبان “اوستا” و سنسکریت به معنی “سرود پاک” است. “گاثا” ، “گاسان” یا “گاهان” گویش های گوناگون همین واژه به اوستایی و فارسی میانه و فارسی دری است. این قسمت از اوستا از سخنان خود اشوزرتش است و پیام ، راه و روش و آموزش های او در آن گنجانده شده است، گات ها به شعر است به آن جهت که از گزند فراموشی و یا دستبرد روزگار در امان بماند آنها را به شعر سروده است تا بهتر به خاطر سپرده شود.
“گاتها” به زبان اوستایی بسیار کهن سروده شده است. می توان گفت گات ها کهن ترین ، نغزترین ، اندیشه برانگیزترین و والاترین بخش اوستایی است.
گات ها دارای هفده “هات” (فصل یا بخش) است که در میان یسنا قرار دارد. نیاکان ما ، شاید به انگیزه ی نگاه داری از بخش آسمانی اوستا آن را چون نگینی در میان نیایش ها نشانده اند و در دل یسنا جای داده اند.
هفده هات را از روی وزن و آهنگ به پنج بخش کرده اند :
اَهنَوَد ، اُشتَوَد ، سپَنتَمَد ، وُهوُخشَترَ و وهشتوایشت.
گات ها به یکتا پرستی چگونگی شناخت اهورامزدا ، آزادی ، پیشرفت و آبادانی … پرداخته است.
در گات ها نشانی از اسطوره و افسانه های کهن آریایی و پرستش و نیایش ایزدان به چشم نمی خورد و آشکار است که پیام آور یکتاپرستی ، “اشو زرتشت” می خواهد آدمی را از پیچ و خم دستگاه یزدان شناخت ابتدایی رهایی بخشد و به دینی روشن و خرد پذیر فراخواند.
در آموزش های “اشوزرتشت” ، آهنگ آفرینش و بهره ی زندگی این است که آدمی در آباد کردن جهان و شادمانی خود و دیگران بکوشد و با “اندیشه نیک” ، “گفتار نیک” و “کردار نیک” خود را شایسته ی رسیدن به اوج کمال و پیوستن به بهورزی جاودانی نشان دهد.
نگاهی به گات ها این نکته را به خوبی روشن می کند که سراینده این سرودها ، راهنمای آدمی در زندگی فردی و اجتماعی است و با گوشه گیری و بی پروایی نسبت به کار جهان ، هیچ گونه میانه ای ندارند.
در مورد گات ها بیشتر بدانیم : گات ها کتاب دینی زرتشتیان