نیکوکاری درباور مزدیسنان
در سرود” اشم وهو”كه یكی از سرودهای ارزشمند اوستا است. آمده: اَشِم. وُهو. وَهیشتِم اَستی. اوشتا اَستی. اوشتا اهمایی. هیَت اَشایی. وَهیشتایی. اَشِم. برگردان آن: اشویی بهترین است. رسیدن به روشنایی وخوشبختی است. این خرسندی برای کسی است که برای ارزش اشویی نیکوکار کردد.
مرتو باید همراه با نظم اشا كه هنجار راستی و جاودانه در هستی است، همراه شود و در انجام نیكوكاری خود تنها به پویندگی و بالندگی ارزش های نیک مرتوگانی چشم داشته باشد.
از سوی دیگر آیین زرتشت با دریوزگی و بیكاری هم خوانی ندارد. او مرتوگان (:انسان ها، مردم) كاهل و كسانی كه توانایی كار و كوشش دارند ولی تنبلی پیشه كرده، ریاضت كشی و گدایی را برگزیده تا از دسترنج دیگران بهره مند شوند، نمی پسندد و یكی از روش های نیكوكاری را ایجاد كار برای بیكاران می داند.
“بیكاران را كه اندام سالم دارند و توانایی انجام كار به كار وادار سازید.”
“به اندازه یی كار به نیازمندان رسانید تا بیكار و بدكار نمانند.”
بزرگمهر، وزیر خردمند انوشیروان در نوشته خود “یادگار بزرگمهر” در در ارزش نیكوكاری چنین می گوید:
“چون دارایی گیتی، همه زودگذر و تباه شدنی و از میان رفتنی است، كسی كه سزاوار داشتن است، یزدان با دهش نیكش بر او فّر و بزرگی بخشد… توانگر گردد و از او كارهای بزرگ برآید. دارایی فراوان اندوزد، برترین جایگاه را گیرد و به بزرگی و شكوه رسد. او زندگیش دراز، فرزندش فراوان و نیكو، سخنش گیرا و دهش های نیكش به كار باشد.”
آذرباد مارا سپند، موبد دانشمند دوران ساسانی برای پسرش كه زرتشت نام داشت. اندرزهایی نوشت كه بخشی از آن درباره نیكوكاری است.
“پسرم نیكوكار باش … تا آْنجا كه می توانی از دارایی ات، داد و دهش كن، دل را شاد ساز، تا یزدان نیكی تو را بیفزاید…”
“پسرم بشنو تو را می گویم…
بهترین بخشش ها دانش و خرد است، زیرا دارایی و خواسته پایان پذیر است و دانش و خرد پایدار… به كار نیك گرای زیرا هر كه نیكی كند پاداش نیك یابد.”
نیكو كاری و داد ودهش اکنون همانند گذشته در سنت و فرهنگ زرتشتیان به سه شیوه انجام می گیرد:
1-نیاز
2- اشوداد
3- گهنبار خوانی
در شیوه نیاز، نیكوكار نسبت به توان مالی خود به ریخت (:شکل) نقدی یا به ریخت فرآورده های خوراكی و پوشاكی، دهش خود را به سازمان ها و انجمن های نیکوکاری (:خیریه) می سپارد تا به یاری سامانگری آگاه در راه دستگیری نیازمندان به کار رود.
در این نگرش، دهشمندی به ریخت همگانی انجام می گیرد و بیگمان سبب گداپروری و تنبلی بین نیازمندان نخواهد شد.
در روش اشوداد، دهشمندی با پرداخت پول و چیزهای جابه جا شدنی نیست. نیاكان ما پیشکش های خود را به ریخت اشوداد(وقف) كه شامل زمین، خانه یا كشتزار بوده به نام نیایشگاه و نهادها می گذارند.
برگرفته از تارنمای کورش نیکنام