گاهشمار دینی زرتشتی

سالنمای دینی زرتشتی


” ورود به بخش گاهشمار زرتشتی “

 

 

سال 3750

دریافت سالنمای دینی زرتشتی به صورت یکجا            دانلود


   فروردین   



   اردیبهشت   



   خرداد   



   تیر   



   مرداد   



   شهریور   



مهر



آبان



آذر



دی



بهمن



اسفند


برگرفته از سایت انجمن زرتشتیان نروژ http://www.dnzt.org

——————————————————————————–

همچنین میتوانید سالمنای دینی زرتشتیان را طول سال 2012 در لینک زیر به صورت کامل مشاده کنید

http://avesta.org/zcal2012.htm

———————————————————————————

 

تقویم دینی مزدیسنا

این تقویم در تاریخ ایران به تقویم دینی مزدیسنا یعنی تقویم زرتشتی و یا تقویم اوستایی مشهور است. این تقویم کاملا مذهبی است و بر اساس خواسته‌های دینی زرتشتیان و بر اساس انجام مراسم و فرایض دینی آنان بنا شد. به طوریکه هر یک از روزها و ماههای سال به فرشته یا فرشتگانی اختصاص دارد و انجام فرایض دینی را در زمانهای خاص توصیه می‌نماید.

 

خصویات

شبانه روز در تقویم مزدیسنا

در اوستا شبانه روز به پنج وقت یا گاه تقیسم شده:

وانگاه    ,    ربیتونیگاه    ,    ازیرنیگاه    ,    اویسروتریمگاه    ,    اشهینگاه

 

ساعت

واژه هاتر یا هاسر در فرهنگ اوستا و پهلوی به جای ساعت به کار گرفته می‌شود و یک هاسر برابر است با یک ساعت و ۱۲ دقیقه امروزی.

 

مناسبت‌ها و روز

روزهای ۳۰ گانه در این تقویم که هر یک به نام فرشته یا ایزدی نامگذاری شده‌است به شرح زیر می‌باشد:

 

هرمزد یا اهورازمزدا

بهمن یا وهومنه

اردیبهشت یا آش وهشت

شهریور یا خشتروئیریه

سفندارمذ یا سپنت آرمئیتی

خرداد یا هوروتات

امرداد یا امرتات

دی به آذر یا دئوش

آذر یا آتر

آبان

حورشید یا هورخشئت

ماه یا ماونگه

تیر یا تشتری

گوش یا گئوش

دی به مهر یا دئوش

مهریا میتر

سروشیا سرئوش

رشن یا رشئو

فروردین یا فره وشی

بهرام یا ورترئن

رام یا رامن

باد یا وات

دی به دین یا دئوش

دین یا دئنا

ارد (ارت) یا اشی ونگوهی

ارشتاد (اشتاد) یا ارشتات

آسمان یا اسمن

زامیاد یا زم

ماراسپند (مهر اسپند) یا منثر سپنت

ائیران


در خرده اوستا در گفتاری تحت عنوان سیروزه می‌خوانیم, نگهبانی از ۳۰ روزهای ماه به یکی از فرشتگان سپرده شد و به همان فرشته نامزد گردیده‌است و ایزدان معروف مزدیسنا, همان که روزهای ماه را به نامهای آنان خوانده‌اند و خود ایزدان بزرگ از همکاری مهین فرشتگان که آنان را امشاسپندان گویند, شمرده شده‌اند و بقیه همکاران و مددکاران آنها می‌باشند:

 

امشاسپندان = ایزدان همکار

هرمزد = دی به آذر, دی به مهر, دی به دین

بهمن = ایزد ماه, ایزد گوش, ایزد رام

اردیبهشت = ایزد آذر, ایزد سروش, ایزد بهرام

شهریور = ایزد خور, ایزد مهر, ایزد آسمان, ایزد ائیران

سپندارمذ = ایزد آبان, ایزد دین, ایزد ارت, ایزد ماراسپند

خرداد = ایزد تشتر (تیر), ایزد فروردین, ایزد باد

امرداد = ایزد رشن, ایزد اشتاد, ایزد زامیاد

 

ماه در تقویم مزدیسنا

ماونگه در اوستا و در تقویم مزدیسنا, هم به مفهوم سیاره ماه  و هم به معنای شبانه روز از زمان است. در این تقویم هر ۳۰ روز را یک ماه نامیده و هر سال را ۱۲ ماه می‌گرفتند, بنابراین هم ماه و هم سال در این تقویم اصطلاحی است نه حقیقی. اسامی دوازده ماه این تقویم همان اسامی ایزدان معروف دین بهی زرتشتی است و در تقویم امروزی ایران نیز با کمی تغییر محفوظ مانده‌است. این ماه‌ها شامل زیر می‌باشد:

 

فروردین: فره وشی یا فروهر

اردیبهشت: اش وهشت

خرداد: خورداد, هوروتات

تیر: تشتری

مرداد: امرداد, امرتات

شهریور: خشتر وئیریه

مهر: میتر

آبان: آبها, آناهیتا

آذر: آتر, آتش

دی: دئو, دئنا (خالق اوهرمزد)

بهمن: وهمن, وهومنه

اسفند: سفندارمذ, اسپنت ارمئتی

 

جشن‌ها

هر روزی که نام ماه و روز با یکدیگر برابر می‌شود ایرانیان باستان جشن می‌گرفته‌اند. امروزه نیز زرتشتیان این مراسم‌ها را اجرا می‌کنند. در تقویم مزدیسنا چون سال را ۱۲ ماه ۳۰ روزه حساب می‌شود پس ۵ روز اضافی را به نام اندرگاه می‌نامیدند که این اسم در دوره اسلامی به پنجه دزدیده یا خمسه مسترقه معروف گردید. هر یک از پنج فصل گاتها نیز به یکی از روزهای اندرگاه منسوب شده‌است. اسامی این پنج روز عبارت است از:

 

اهنودگاه

اشتودگاه

سپندگاه

وهوخشتره گاه

هیشتواشت گاه

 

مناسبت‌های سال

فروردینگان = فروردین روز (۱۹) در ماه فروردین

جشن اردیبهشتگان = اردیبهشت روز (۳) در ماه اردیبهشت

جشن خردادگان = خرداد روز (۶) در ماه خرداد

جشن تیرگان = تیر روز (۱۳) در ماه تیر

جشن امردادگان = امرداد روز (۷) در ماه امرداد

جشن شهریورگان = شهریور روز (۴) در ماه شهریور

جشن مهرگان = مهر روز (۱۶) در ماه مهر

جشن آبانگان = آبان روز (۱۰) در ماه آبان

جشن آذرگان (آذرخش) = آذر روز (۹) از ماه آذر

جشن هرمز = نخستین روز هر ماه

جشن خرم روز (دی دادار جشن) = دی روز در ماه دی

سپندار جشن = سفندارمذ روز (۵) در ماه سپندارمذ

 

فصل در تقویم مزدیسنا

بنا به روایت یشتها و خرده اوستا در ایران قدیم تنها دو فصل تابستان و زمستان وجود داشته‌است که مدت آنها مساوی نبوده‌است. مثلا گاه تابستان هفت ماهه و زمستان پنج ماهه یا بر عکس بود و این امر به آب و هوای هر محل نیز بستگی داشته‌است. فصل تابستان معمولا از فروردین تا مهر و فصل زمستان از آبان تا اسفند به طول می‌انجامید که پنج روز «اندرگاه»در پایان زمستان هم یادآور پنج ماه زمستان بود. بعدها با گسترش دین زرتشت, سال به شش قسمت غیر مساوی تقسیم و یا شش فصل (گاه) تقسیم شد که هرکدام از آنها «ییر» و یا «رتو»خوانده می‌شد و آخر هر یک از این فصول جشن معروف گاهنبارها برگزار می‌گردید. این فصول شش گانه عبارت است از:

 

میذیوی زرمی: از اول اعتدال ربیعی تا روز چهل و پنج از آن است که تقریبا تا ۱۵ اردیبهشت ادامه می‌یابد

میذیوی شم: به مدت ۶۰ روز می‌باشد

پیتیش ههی: به مدت ۷۵ روز می‌باشد

ایاترم: به مدت ۳۰ روز

منیذیایری: به مدت ۸۰ روز

همسیت منیذی: به مدت ۷۵ روز


———————————————————————-


گاهشمار دینی زرتشتی

سالنمای دینی زرتشتی 

 

 

 

  زجمشید و آن روز نو یاد باد        به ایران ، دل مردمان شاد باد

گاهشمار دینی مزدیسنا

این گاهشمار در تاریخ ایران به تقویم دینی مزدیسنا یعنی تقویم زرتشتی و یا تقویم اوستایی مشهور است. این تقویم کاملا دینی است و بر اساس خواسته‌های دینی زرتشتیان و بر اساس انجام مراسم و بایستگی های دینی آنان بنا شد. به طوریکه هر یک از روزها و ماههای سال به فرشته یا فرشتگانی اختصاص دارد و انجام آیین های دینی را در زمانهای ویژه پیشنهاد می‌نماید.



  گاهشمار آنلاین دینی زرتشتی  


گزیده ای از درونمایه
دریافت گاهشمار زرتشتی
اوستای سال نو
اوستای سال نو برای گوشی های همراه
فشرده ای درباره گاهشمار زرتشتی
فرمول شمارش گاهشمارها به یکدیگر
تبدیل گاهمشار خورشیدی به میلادی و واژگون آن
روزهای ماه و چم آنها
پنجه
جشن ها
گاهنبارها
نبر

 هفته


همچنین ببینید:

پرسه پیوند به بخش دیگر

 تقویم و گاه‌شماری سنتی زرتشتیان موبد کورش نیکنام، پیوند به بخش دیگر

پندنامه سی روزه آدرباد مهراسپندان پیوند به بخش دیگر

 

گاهشمار زرتشتی 


1- دریافت گاهشمار سال    “ 3756 زرتشتی ” 

 

دریافت سالنمای دینی زرتشتی به صورت یکجا

 دریافت (فشرده شده فرتورها)

 دریافت گاهشمار ، تک تک و بگونه فرتور :


دریافت پیشگفتار، دریافت مناسبت ها 1، دریافت مناسبت ها 2

فروردین ،    اردیبهشت ،    خرداد

تیر ،             امرداد ،     شهریور

مهر ،              آبان ،            آذر

دی ،             بهمن ،         اسفند

برای دریافت گاهشمار بر روی فرتورهای زیر کلیک کنید



همچنین میتوانید سالمنای دینی زرتشتیان را طول سال 2013 در لینک زیر به صورت کامل مشاده کنید

http://avesta.org/zcal2014.htm 


تبدیل گاهمشار خورشیدی به میلادی و واژگون آن

هشدار در مورد تلاش بد اندیشان برای تخریب گاهشمار دینی زرتشتی

 

2- اوستای سال نو

دریافت اوستا سال نو با آوای موبد فیروزگری  دانلود

دریافت برگ اوستای سال نو                     دانلود 

اَتَه جَمیاد. یَتَه آفرینامی. اغنی اشوبیم. همازوربیم.

همازور کرفه کاران بیم.

دور از وناه و وناه کاران بیم.

هم کرفه بسته کشتیان و نیکان و وَهانِ هفت کشور زمین بیم.

دیر زیویم . درست زیویم.

شاد زیویم. تا زیویم. به کامه زیویم.

گیتی مان باد به کامه تن. مینومان باد به کامه روان.

همازور بیم. همازور هما اشو بیم. اشم وهو. (تاسر خواندن)

 تو را ای اهورا مزدا می پرستم ، که قانون اشا را بنیاد نهادی، آب ها و گیاهان را آفریدی، کل جهان و نعمت ها را نیک آفریدی. می ستاییم روان یلان و پهلوانان و مردان و زنان نیک اندیشی که با وجدان نیک بر ضد بدی ها بر می خیزند. می ستایین مردان و زنان نیک اندیش و جاودانه را که همواره سود رسان هستند. همان شود که آرزو کردیم. بشود که از اشَوَن ها باشیم. همازور باشیم. دور از وناه و وناه کاران باشیم. هم کرفه بسته کشتیان و نیکان و وهان هفت کشور زمین باشیم. دیر زیویم. درست زیویم. شاد زیویم. تا زیویم. به کامه زیویم. گیتی مان به کامه تن باشد. مینویمان به کامه روان باشد. همازور باشیم. همازور هما اَشو باشیم. اشم وهو (تاسر)

 

3- اوستای سال نو برای موبایل

  انجمن موبدان تهران اوستای سال نو را به گونه نرم افزاری برای تلفن همراه آماده کرده است.

 با اجرای این برنامه متن اوستای سال نو بر روی گوشی تلفن همراه نشان داده می شود و هم زمان با آن، خواندن این اوستا با صدای موبد مهربان فیروزگری پخش می شود. 

این نرم افزار با فرمت جاوا نوشته شده و روی بیشتر تلفن های همراهی که جاوا را پشتیبانی می کنند اجرا می شود. این برنامه به دو صورت آماده شده است، یکی برای تلفن های همراهی که فایل های Mp3 را پشتیبانی می کنند و یکی دیگر برای آنهایی که از فایل های صوتی Amr استفاده می کنند. نرم افزار اوستای سال نو به دست جوانان هم کیش پدید آمده و برنامه نویس آن پدرام عزتی بوده و کارهای گرافیکی و هماهنگی تولید نرم افزار برعهده رامین شهزادی بوده است.

این نخستین تلاش انجمن برای برآوردن نیاز همکیشان در زمینه نرم افزار های تلفن همراه بوده و بی شک خالی از اشکال نیست. پس ما از کسانی که در نصب و اجرای این برنامه بر روی گوشی های خود مشکل دارند خواهشمندیم در تارنگار انجمن موبدان مشکلات، دیدگاه ها و پیشنهادهای خود را بیان کنند تا در نگارش های تازه تر، نرم افزارهای کامل تر و مفیدتری را به شما پیشکش کنیم.

در ادامه می توانید با توجه به اینکه گوشی شما از فایل صوتی Mp3 یا Amr استفاده می کند، فایل مربوطه را دانلود کنید و برای آن دسته از گوشی هایی که برای نصب برنامه به فایلJad  نیاز دارند، باید فایل مربوطه را نیز دانلود کرد:

 

دریافت راهنمای نصب      دانلود

دریافت فایل ها : 

Avesta.Amr.jar               Avesta.Mp3.jad               Avesta.Mp3.jar 

Avesta.Amr.jad               Avesta.mp3


 

 4- فشرده ای درباره گاهشمار زرتشتی 

 

گاهشمار دینی مزدیسنا

این تقویم در تاریخ ایران به تقویم دینی مزدیسنا یعنی تقویم زرتشتی و یا تقویم اوستایی مشهور است. این تقویم کاملا مذهبی است و بر اساس خواسته‌های دینی زرتشتیان و بر اساس انجام مراسم و فرایض دینی آنان بنا شد. به طوریکه هر یک از روزها و ماههای سال به فرشته یا فرشتگانی اختصاص دارد و انجام فرایض دینی را در زمانهای خاص توصیه می‌نماید.

 

خصویات

شبانه روز در گاهشمار مزدیسنا

در اوستا شبانه روز به پنج وقت یا گاه تقیسم شده:

هاون گاه یا گاه بامدادی

رپیتوین گاه یا گاه نیمروزی

ازیرن گاه یا گاه پسین

ائیوی سروترم گاه یا گاه شبانه

اشهین گاه یا پگاه

 

 

مناسبت‌ها و روز

هر ماه در گاهشمار زرتشتی سی روز می باشد ،روزهای ۳۰ گانه در این تقویم که هر یک به نام فرشته یا ایزدی نامگذاری شده‌است به شرح زیر می‌باشد:

 

اورمزد ( پروردگار )

وهمن ( اندیشه نیک )

اردیبهشت ( بالاترین راستی )

شهریور یا خشتروئیریه ( پادشاهی آرزو شده )

سپندارمذ یا سپنت آرمئیتی ( فروتنی )

خرداد یا هوروتات ( تندرستی )

امرداد یا امرتات ( بیمرگی )

دی به آذر یا دئوش ( آفریدگار )

آذر یا آتر ( آتش )

آبان ( آب )

حورشید یا هورخشئت ( خورشید )

ماه یا ماونگه ( ماه )

تیر یا تشتری ( باران )

گوش یا گئوش ( هستی )

دی به مهر یا دئوش ( آفریدگار )

مهر ( مهر ، پیمان )

سروش ( فرمانبرداری )

رشن ( دادگستری )

فروردین یا فره وشی  ( نیروی پیشرفت )

ورهرام ( پیروزی )

رام ( بنیادی )

باد ( باد )

دی به دین یا دئوش ( آفریدگار )

دین یا دئنا ( وجدان )

ارد (ارت) یا اشی ونگوهی ( توانگری )

ارشتاد (اشتاد) یا ارشتات ( راستی )

آسمان ( آسمان )

زامیاد یا زم ( زمین )

مانتره سپند (مهر اسپند) یا منثر سپنت ( گفتار آسمانی )

انارام ( روشنایی بی پایان )


در خرده اوستا در گفتاری تحت عنوان سیروزه می‌خوانیم, نگهبانی از ۳۰ روزهای ماه به یکی از فرشتگان سپرده شد و به همان فرشته نامزد گردیده‌است و ایزدان معروف مزدیسنا, همان که روزهای ماه را به نامهای آنان خوانده‌اند و خود ایزدان بزرگ از همکاری مهین فرشتگان که آنان را امشاسپندان گویند, شمرده شده‌اند و بقیه همکاران و مددکاران آنها می‌باشند:

 

امشاسپندان = ایزدان همکار

هرمزد = دی به آذر, دی به مهر, دی به دین

بهمن = ایزد ماه, ایزد گوش, ایزد رام

اردیبهشت = ایزد آذر, ایزد سروش, ایزد بهرام

شهریور = ایزد خور, ایزد مهر, ایزد آسمان, ایزد ائیران

سپندارمذ = ایزد آبان, ایزد دین, ایزد ارت, ایزد ماراسپند

خرداد = ایزد تشتر (تیر), ایزد فروردین, ایزد باد

امرداد = ایزد رشن, ایزد اشتاد, ایزد زامیاد

 

در گاهشمار مزدیسنا چون سال را ۱۲ ماه ۳۰ روزه حساب می‌شود پس ۵ روز اضافی را به نام اندرگاه یا پنجه می‌نامیدند. هر یک از پنج فصل گاتها نیز به یکی از روزهای اندرگاه منسوب شده‌است. اسامی این پنج روز عبارت است از:


پنج روز بهیزک (پنجه)

اهنوت گاه : نام نخستین بخش از سرودهای اشوزرتشت.

اوشته وت گاه: نام دومین بخش از سرودهای اشوزرتشت.

سپنته مت گاه: نام سومین بخش از سرودهای اشوزرتشت.

وهوخشتر گاه: نام چهارمین بخش از سرودهای اشوزرتشت.

هیشتوئیشت گاه: نام پنجمین بخش از سرودهای اشوزرتشت.

 

بهیزک یا پنجه بزرگ

 در گاه نمای زرتشتی هر ماه سی روز و هر سال دوازده ماه است و در پایان اسفند پنج روز پنجه می آید که روی هم رفته 365 روز می شود.

در دین زرتشتی هر روز نام ویژه ای دارد که در این گاهنامه نیز یاد شده است . چون سال خورشیدی 365 روز و 5 ساعت و 48 دقیقه و 49 ثانیه است ، از این رو پس از پایان یافتن دوازده ماه و پنج روز پنجه ، 5 ساعت و 48 دقیقه و 49 ثانیه باقی میماند که آن را به زبان پهلوی بهیزک می گویند.

بهیزک همان است که در گاه شماری ها به نام کبیسه یاد میکنند. در هر چهار سال با فزودن ساعتها ، دقیقه ها و ثانیه های زیادی شش روز میماند و روز ششم را در زبان پهلوی اورداد نام نهاده اند که بچم روز زیادی است.

همچنین بخوانید : آشنایی با سنتها و آیین پنجه


 

جشن‌ها

بیشتر بدانیم

هر روزی که نام ماه و روز با یکدیگر برابر می‌شود ایرانیان باستان جشن می‌گرفته‌اند. امروزه نیز زرتشتیان این مراسم‌ها را اجرا می‌کنند. 

 

جشن فروردینگان = فروردین روز (۱۹) در ماه فروردین زرتشتی

جشن اردیبهشتگان = اردیبهشت روز (۳) در ماه اردیبهشت زرتشتی

جشن خردادگان = خرداد روز (۶) در ماه خرداد زرتشتی

جشن تیرگان = تیر روز (۱۳) در ماه تیر زرتشتی

جشن امردادگان = امرداد روز (۷) در ماه امرداد زرتشتی

جشن شهریورگان = شهریور روز (۴) در ماه شهریور زرتشتی

جشن مهرگان = مهر روز (۱۶) در ماه مهر زرتشتی

جشن آبانگان = آبان روز (۱۰) در ماه آبان زرتشتی

جشن آذرگان (آذرخش) = آذر روز (۹) از ماه آذر زرتشتی

جشن های چهار گانه دیگان = روزهای دی روز در ماه دی زرتشتی

جشن اسفندگان = سپندارمذ روز (۵) در ماه اسفند زرتشتی

 

دیگر جشن‌ها

اورمزد و فروردین ماه : جشن نوروز جمشیدی و آغاز بهار.

خورداد و فروردین ماه : ششم فروردین ، جشن زادروز اشوزرتشت و برگزیده شدن آن وخشور به پیامبری.

تیر و فروردین ماه : سیزدهم نوروز .

تیر و تیر ماه : جشن تیرگان و روز آشتی میان شاه ایران و توران در زمان منوچهر.

مهر و مهر ماه : جشن مهرگان و جشن پیروزی ایرانیان بر ضحاک به سرکردگی کاوه آهنگر و بر تخت نشستن فریدون.

روز دهم بهمن ماه : جشن سده ، سدمین روز از زمستان بزرگ به یاد پیدایش آتش.


گاهان بار ها

در گاه شماری باستانی شش گاهان بار داریم که از جشن های موسمی زرتشتیان به شمار می آیند. گاهان بار به چم گاه های بار و برپایی گاههای بار همگانی و مهمانی است. گاهانبار در اوستا یا اریه نامیده میشود که از واژه یاره آمده است و به معنی جشن سال است.

زرتشتیان در این شش روز انجمن های مهمانی و داد و دهش برپا می کنند و بار همگانی میدهند و با خواندن نماز و نیایش ، سپاس آفرینش های اهورامزدا به جا می آورند.

این شش روز گاهان بار بدین گونه هستند:

 

Maidh-yo-zarem ، میدیوزرم گاه :

از روز خور تا دی بمهر   در اردیبهشت ماه . چهل و پنجمین روز از اول سال.

که در آن آسمان آفریده شد.

Maidh-yo-shema ، میدیوشهم گاه :

از روز خور تا دی بمهر در تیر ماه ، صد و پنجمین روز سال.

که در این روز آب آفریده شد.

Paiti-shahem ، پیتی شهم گاه :

از اشتاد تا انارام در شهریور ماه ، صد و هشتادمین روز سال.

که در این روز زمین آفریده شد.

Aya-threm ، ایاسرم گاه :

از اشتاد تا انارام در مهر ماه ، دویست و دهمین روز سال.

که در آن گیاه آفریده شد.

Maidh-ya-rem ، میدیارم گاه :

از مهر تا ورهرام در دی ماه ، دویست و نودمین روز سال.

که جانوران آفریده شدند.

Hamas-path-maedem ، همس پت میدیم گاه :

از اهنود تا وهیشتوایش گاه ، در آخرین روز کبیسهٔ سال یعنی سیصد و شصت و پنجمین روز سال که وهیشتواشت گاه می‌نامند واقع است.

که مردمان آفریده شدند.


بیشتر بخوانیم : جشن های فصلی و گهنبار ، گاهان بار


روزهای یادبود هما روانان ( درگذشتگان )

روز اورمزد و تیر ماه : پرسه همگانی تیر ماه به یاد کشته شدگان جنگ.

روز خور و دی ماه : روز درگذشت اشوزرتشت.

روز اورمزد و اسفند ماه : پرسه همگانی اسفند ماه به یاد کشته شدگان جنگ.


روزهای پرهیز از خوردن گوشت در هر ماه

در این روزها از هر ماه زرتشتیان از خوردن گوشت پرهیز میکنند :

وهمن ، ماه ، گوش ، رام



هفته !

هرچند در گاهشمار زرتشتی چیزی به نام هفته وجود ندارد و هر ماه به 30 روز بخش میشود که هر روز نام خود را دارد ولی آیا می دانید نام روزهای هفته‌ فرنگی ، ریشه کهن ایرانی  باستانی دارند؟!


نام روزهای هفته در باستان بدین گونه بوده است:


کیوان شید (شنبه) :

نخستین روز هفته به نام کیوان شید نامگذاری شده است که تشکیل شده است از کیوان + شید . کیوان بعد از مشتری بزرگترین سیاره شمرده میشود که 700 برابر زمین است. آنرا زحل نیز نامیده اند. شید نیز به معنای نور و روشنایی است. از این رو، روز نخست ایرانی حکایت از سیاره روشن و نورانی را دارد .


مهر شید (یکشنبه) :

روز دوم از هفته مهرشید است که مهر آن به معنای دوستی و مهربانی در پهلوی میتراست . مهر برگرفته شده از آئین هفت هزار ساله میترایی است. مهر همچنین ایزد عهد و پیمان است و در اوستا آمده است که هیچ چیز بر ایزد مهر پوشیده نخواهد بود. نامگذاری این روز به مهرشید حکایت از تعهدی است که بین مردمان باید برقرار باشد زیرا در ایران باستان پیمان شکنی و دروغ بزرگترین گناهان به حساب می آمده است. شید نیز به مهنای روشنایی و نور می باشد .


مهشید (دوشنبه) :

مه بر گرفته شده از ماه است که این نیز از آیین میترایی کهن ایرانی آمده است. خورشید و ماه از تندیس های آئین میترایی بوده اند که نشان از قدرت و پویایی جهان آفرینش دارند . سومین روز هفته در ایران باستان به نام این نماد خداوند نامگذاری شد و آنرا مهشید به معنای ماه روشن و نورانی نام گذاشتند .

بهرام شید (سه شنبه) :

بهرام برگرفته شده از ورهرام زبان پهلوی باستان است و از یک سو نام ستاره مریخ است. بهرام ایزد پیروزی در ایران باستان شمرده می شده است و اندیشه نیاکان ما بر این بوده است که خداوند یکتا (اهورامزدا) نیروی هایش را برای اجرا در بین افراد بشر بین ایزدان (فرشتگان) خود تقسیم نموده است تا آنان ، آنرا برای مردمان پیاده کنند. از این رو بهرام ، ایزد پیروزی نامیده شده بود و چهارمین روز هفته به نام روز پیروزی روشنایی بر تاریکی و غلبه انسان بر بدی ها و اهریمن نامگذاری شد .


تیرشید (چهارشنبه):

تیر برگرفته شده از تیشتر پهلوی است. نیاکان ما تیر را ایزدان و نگهبان باران نامگذاری نموده اند و اینگونه می پنداشته اند که اهورامزدا برای یاری رسانی به کشاورزان و جلوگیری از خشکسالی و باروری زمین و سبز و سالم و پاکیزه ماندن جهان به ایزد باران فرمان میداده است که به یاری مردمان برسد. در کل این روز به نام روز روشنایی باران و خواست پروردگار برای حفظ طبیعت نامگذاری شده است.


اورمزد شید (پنجشنبه):

اورمزد نام دیگری از دهها نام اهورامزدا است که همگی حکایت از قدرت و توانایی پروردگار دارند. این نام از واژه های پهلوی ارمزد، هرمزد، اورمزد، هورمزد، اهورامزدا، مزدا گرفته شده است . از این رو پنجمین روز هفته به نام روز روشنایی خداوند نامگذاری شده است. این واژه هنوز به گونه ای دیگر در شب های جمعه برقرار است و هنوز تصور مردمان ما بر این است که شب های جمعه روز ارتباط با خداوند و فوت شدگان است .


ناهید شید (آدینه):

ناهید همان آنهیته یا آناهیتا است که ایزد آب قرار گرفته است. در اوستا آناهیتا به صورت دوشیزه ای بسیار زیبا، قدی بلند و اندامی تراشیده نام نهاده شده است و نام دیگر ستاره ونوس نیز آناهیتا یا ناهید است. به این ترتیب ، روز جمعه روز روشنایی آب و مظهر بخشندگی و عنایت پروردگار نامگذاری شد .


اینک با بررسی ریشه‌های این واژگان به این بر‌آیند ساده می‌رسیم:



کیوان شید : شنبه
Saturday = Satur + day
Saturn = کیوان

مهرشید : یکشنبه
Sunday = Sun + day
Sun = مهر، خور (خورشید)

مهشید : دوشنبه
Monday = Mon + day
Moon = ماه

بهرام شید : سه‌شنبه
Tuesday = Tues + day
Tues = god of war = Mars= بهرام

تیرشید : چهارشنبه
Wednesday = Wednes + day
Wednes = day of Mercury = Mercury = تیر

هرمزشید : پنج‌شنبه
Thursday = Thurs + day
Thurs = Thor = day of Jupiter = Jupiter = هرمز

ناهیدشید یا آدینه : جمعه
Friday = Fri + day
Fri = Frig = day of Venues = Venues = ناهید

 

 

دست‌كاری در سالنمای زرتشتیان مورد تایید نیست

 

نوشته شده در شنبه, 05 امرداد 1387 05:58


سالنمای زرتشتیان

 

انجمن موبدان در نامه ای که در ادامه می خوانید نوشت که دستکاری در تقویم زرتشتیان به هیچ وجه مورد تایید انجمن موبدان تهران نیست.

به خشنودی اهورامزدا

محترما همانگونه که آگاهی دارید، یکی ازمهم ترین وظیفه انجمن موبدان تهران ،اداره امور مینوی (دینی وفرهنگی ) جامعه زرتشتیان ایران و حفظ اصول دین وارزش های فرهنگ زرتشتی بوده و می باشد ، که در درازای تاریخ پرافتخار خود ، با تمام وجود کوشش کرده است که این اصل را در نظر داشته و دین داری و دین یاری را درجامعه افزون نموده و ا ز بدعت های غیراصولی و دین سازی و دین بازی (اشموغی ) به شدت جلوگیری نمایند.

و با سپاس از همه نیک اندیشانی که با دیدی خردمندانه و براساس وجدانی بیدار به همه جزئیات مینوی جامعه توجه داشته و برآن هستند که از راه راست و درست و به طریق مدنی برای درک درست و انتشار راستی ها کوشش نمایند . به آگاهی عموم زرتشتیان می رساند که با توجه به اینکه :

1. گاه شماری دینی در همه ادیان و مذاهب با گاه شماری رسمی کشور ، ارتباطی نداشته و الزام به برابر بودن این دو تقویم نیست .

2. براساس مدارک تاریخی گاه شماری « جلالی» ایران ازروی تقویم زرتشتیان برداشت شده و تنها در زمان سلطنت رضا شاه درسال 1304 بوده است که به دلیل ساده کردن تقویم جلالی، به شش ماه نخست سال خورشیدی یک روز اضافه شده است .

3. همه ادیان در جهان دارای تقویمی دینی ویژه می باشند که گاه شمارآنها مناسبت های مذهبی خود را تعیین می نمایند .

4. انجمن موبدان بنا ندارد که برای برابر شدن با روز ، دست از پاسداری از سنت های نیکوی زرتشتیان بردارد . بلکه تنها و تنها آیین (سنت ) هایی را قابل تغییر دانسته و می داند که موافق با دین وفرهنگ زرتشتیان نبوده و یا ثابت شود که برخلاف موازین دینی می باشد و با دلایل مستدله مردود باشد.

و ازهمه مهم تر این که : با مطالعاتی که انجمن موبدان تهران در این مدت با مشاوره با کارشناسان انجام داده است ، گاه شماری زرتشتیان ، از دقیق ترین و کامل ترین تقویم های جهان است.

نتیجه :

به دودلیل زیر :

 

یک : حذف پنجه و گاه گاتابیو و تغییر زمان روزها ، که از نظر دینی و امور مذهبی مشکلات بسیار زیادی را برای زرتشتیان به بار خواهد آورد.

دوم : گاه شماری زرتشتیان براساس دانش و خرد و منطق کاملا علمی می باشد .

دستکاری در تقویم زرتشتیان به هیچوجه مورد تایید انجمن موبدان تهران نبوده و نمی باشد.

با درود بر نیاکان با دانش و فرهنگ مان که توانستند با تکیه بردانش ستاره شناسی و فلسفه، این چنین گاه شماری دقیق و کارساز فراهم نمایند که موجب فخر ایرانیان و سربلندی زرتشتیان جهان می باشد

انجمن موبدان تهران