شايست ها و ناشايست ها
روي هم رفته دين بهي با “بكن ها” و “نكن ها” سر و كار ندارد و تنها بنیان ها و پايه ها هستند كه قوانين جاري و هميشگي بوده و هماهنگي با آنها پایدارنده ی خوشبختي و رستگاري انسان هاست. راهنمایی های ديني كلي است و هدف تندرستي و سلامت تن و روان است.
دكتر فرهنگ مهر دانشمند زرتشتي در كتاب خود با نام “ديدي نو از آييني كهن” به خوبي اين جستار را بيان داشته است :
« در دين زرتشت، امر يا نهي غالبا كلي است و نه موردي. دستور، رعايت سلامت و بهداشت تن و روان است. مسائل موردي، مثل روزه گرفتن از طلوع تا غروب آفتاب (كه از لحاظ عملي در بعضي نقاط جغرافيايي مثلا قطب شمال يا جنوب ايجاد اشكال مي كند) در دين زرتشتي نيست. در عين حال سنت زرتشتي بر اين است كه زرتشتيان در ماه دست كم چهار روز گوشت نمي خورند. بعضي هم اساسا سبزيخوارند. اين خوبي دين است. همانگونه كه مي دانيم روزه گرفتن از طلوع تا غروب آفتاب در نقاطي مثل قطب شمال يا جنوب ايجاد اشكال مي كند. يا الزام به خوردن گوشت حيواني كه به ترتيب خاص ذبح شده باشد ممكن است از لحاظ علمي قابل توجيه نباشد و فقط يك سنت مذهبي باشد. »
« مسئله آدم و حوا در دين زرتشتي نيست. بنابراين جنگي بين طرفداران نظريه تكامل و طرفداران نظريه خلقت پيش نمي آيد.»
« در كتاب مقدس زرتشتيان راجع به حقوق زن يا سهم الارث او و فرزندان و مانند اينها، احكامي وجود ندارد كه عمل برخلاف آنها، مغاير دين باشد. وفاداري نسبت به حكومت قانوني و دادگستر، جزو سنت مذهبي زرتشتي است و مسايل مربوط به حكومت پيروان مذهب خاص بر اساس مذاهب پيش نمي آيد. اين قابليت تطبيق با رعايت اصول كلي دين، يكي از اسرار بقاي همبودگاه زرتشتي است.
حفظ گاهنماي ملي و ديني در كشورهاي مقيم، پيروي از تقويم و تاريخ دولتي و در عين حال داشتن تقويم ملي امكان پذير است. همچنين آموزش زبان و ادب فارسي به جوانان تا آنجا كه امكانات اجازه دهد، از اسرار بقا و پايداري همبودگاه زرتشتي خواهد بود.»
به هرروي بر اساس دين و سنت، هر فرد زرتشتي خویشکاری هايي دارد كه از آغاز دوران رسيدگي يا بلوغ تا پايان زندگي خاكي، شايسته است كه آنها را به كار بندد. از جمله ي اين شايستگي ها چنين هستند :
– هومَتَ، هوختَ، هوَرشتَ Humata, hukhta, Hvarshta انديشه نيك، گفتار نيك و كردار نيك
ـ راستي يا اشايي و دوري از دروغ
ـ ميانه روي
ـ گرامي داشت پدرو مادر
ـ پاكي و پاكيزگي، تندرستي و بهداشت
ـ كار و آباداني
ـ پاكيزه نگاهداري و سالم سازي پيرامون يا محيط زيست
ـ دانش آموزي و دانش پراكني
ـ ستايش و پرداختن به زيبايي و هنر
ـ استفاده نكردن از ماده هاي هوش رُبا كه به انديشه و خرد آسيب مي رسانند
ـ كمتر خوردن گوشت جانوران، از همين رو در سنت است كه زرتشتيان در چهار روز از هر ماه از خوردن گوشت و اصولا كشتن جانوران به قصد خوردن، خودداري مي كنند. از همين رو به اين روزها “ نَبُر” nabor مي گويند. اين روزها بر اساس گاهنماي زرتشتي عبارتند از : وهمن، ماه، گوش و رام؛ در هر ماه
(یادآوری: در گاهنماي زرتشتي تمامي روزهاي ماه هر يك نامي دارند كه نامهاي ياد شده نيز جزو اين سي نام روزها در ماه هستند)
برگرفته از نوشتار های موبد کامران جمشیدی
http://mobedjamshidi.com