درگذشت اشوزرتشت اسپنتمان
درود می فرستیم بر فروهر پاک اشوزرتشت ورجاوند
سالروز جاودانگی اشوزرتشت را گرامی میداریم ، خور (خیر) روز در دی ماه از گاهشمار زرتشتی برابر با پنجم دیماه گاهمشار خورشیدی که سالگرد درگذشت پیام‌آور نیكی‌های سه‌گانه است. درگذشت پیامبری كه او را به نام پیام آور خرد و شادی می‌شناسند. پیامبری كه زادروز او در فروردین است و درگذشتش در دیماه. زرتشتیان به پیروی از فرهنگ چند هزار ساله‌ی خویش كه در آن سوگ و غم نكوهیده است، مراسم درگذشت اشوزرتشت را با جشن‌خوانی و حضور در آرامگاه‌ها به‌جای می‌آورند.
دی پس از فروردین پر جشن‌ترین و پر مناسبت‌ترین ماه سال است مناسبت‌هایی كه یادگار نیاكانمان است تا اینكه از یاد نبریم وام دار چه هستیم؟ فراموش نكنیم كه آنان چگونه می‌زیستند و چه نگاهی به زندگانی داشتند؟ به راستی از این‌همه فرصت برای شادی كردن و در كنار آن ستایش خداوند، چه استفاده‌ای می‌بریم؟
————-
درگذشت شادی‌ها
بابک سلامتی :
دیماه یكی از پرمناسبت‌ترین ماه‌های سال برای برگزاری جشن‌ها و شادی كردن است. شاید بتوان آن‌را ماه شادی نامید چرا كه پرآیین‌ترین و پس از فروردین شادترین ماه ایرانی است. چهار جشن دیگان كه در سالنمای زرتشتیان در روزهای اورمزد و دیماه (٢٥آذر‌ماه)، دی‌بآذر و دیماه (٢دی)، دی‌بمهر و دیماه (٩دی) و دی‌بدین و دی ماه (١٧دی) برگزار می‌شود، دی ماه را از نظر جشن‌های ماهیانه بی‌مانند كرده‌است. اگر مناسبت‌های دیگر این ماه مانند شب‌چله (یلدا) نیز پیش چشم بیاوریم، می‌بینیم كه این سخن پذیرفتنی‌تر می‌شود.
«جشن» از واژه‌ی «یسن» به معنی ستایش پروردگار آمده است. زرتشتیان شادی را یكی ازروش‌های ستایش پروردگار و سپاسگزاری از آفریده‌های نیك اهورامزدا می‌دانند به همین دلیل واژه‌ی «جشن» با آداب و رسوم دینی آمیخته‌شده‌است و معنایی متفاوت نسبت به «بزم» و «سور» پیدا كرده‌است.
از سویی دیگر نیز «دی» به معنی «دادار» و «پروردگار» آمده و از این رو برگزاری چهار جشن به‌نام دیگان در این ماه بر وزن دینی آن می‌افزاید.
از كتیبه‌های هخامنشی كه از شادی به عنوان نخستین و مهم‌ترین آفریده‌ی اهورامزدا پس از انسان یادشده‌است، از شمار زیاد جشن‌هایی كه در سالنمای زرتشتیان رد پای آن پیداست و از پیام اندیشه‌برانگیز گاتها كه در جای‌جای آن انسان به نیكی كردن و تلاش برای آبادانی و پیشرفت جهان و خشنود نمودن روان آفرینش (نه‌تنها انسان‌ها) فراخوانده شده‌است، می‌توان دریافت كه در گذشته ایرانیان شادی را یكی از ویژگی‌های نیك انسانی و بالنده و بالابرنده‌ی خرد می‌دانسته‌اند. فردوسی می‌گوید:
چو شادی بكاهد، بكاهد روان
خرد گردد اندر میان ناتوان
گفتیم دی پس از فروردین پر جشن‌ترین و پر مناسبت‌ترین ماه سال است. مناسبت‌هایی كه یادگار نیاكانمان است تا اینكه از یاد نبریم وام‌دار چه هستیم؟ فراموش نكنیم كه آنان چگونه می‌زیستند و چه نگاهی به زندگانی داشتند؟ به راستی از این‌همه فرصت برای شادی كردن و در كنار آن ستایش خداوند، چه استفاده‌ای می‌بریم؟ در كدام‌یك از جشن‌های چهارگانه دیگان یا مناسبت‌های دیگر دیماه به راستی شاد می‌شویم؟
دیماه مناسبت مهم دیگری نیز برای زرتشتیان دارد و آن درگذشت پیام‌آور نیكی‌های سه‌گانه است. درگذشت پیامبری كه او را به‌نام پیام آور خردو شادی می‌شناسند. پیامبری كه زادروز او در فروردین است و درگذشتش در دیماه.
زرتشتیان به پیروی از فرهنگ چند هزار ساله‌ی خویش كه در آن سوگ و غم نكوهیده‌است، مراسم درگذشت اشوزرتشت را با جشن‌خوانی و حضور در آرامگاه‌ها به‌جای می‌آورند تا بزرگی زادروز آن اشو در برابر درگذشتش رنگ نبازد. اما بیشتر رسانه‌های گروهی كشور گویی تلاش می‌كنند از كنار سالروز زایش و درگذشت پیامبر ایرانی و جشن‌های چهارگانه‌ی دیگان خموشانه بگذرند. برخی از رسانه‌های كشور دیرگاهی است نبرد خود را بر علیه گذشته‌ی روشن این سرزمین آغاز كرده‌اند و دراین میان از قربانی نمودن هرچیزی كه پیوندی با آن گذشته داشته باشد (حتا شادی!) سرباز نمی‌زنند. كشت‌وكشتارو جنایت سوژه‌ی اصلی برنامههای رسانه‌ی ملی‌ست. اما جشن‌های ماهیانه و دیگر مناسبت‌هایی كه بخشی از هویت ایرانی را تشكیل می‌دهد راهی به برنامههای صدا و سیما نمی‌یابند. شادی ایرانی كمتر نمودی در این رسانه می‌یابد.
درگذشت اشوزرتشت در میان مناسبت‌های شاد دی ماه كه هیچ‌یك،نه در رسانه‌ها بازتاب می‌یابند و نه براستی شادكننده‌ی درونی قلب‌ها می‌شوند می‌تواند یادآور این باشد كه درگذشت «شادی ایرانی» رخ داده است . باید تدبیری كرد.
سرچشمه :
http://www.amordadnews.com/neveshtehNamyesh.aspx?NId=8609