پرسه چیست ؟
پـــُــرســِـه Porseh
آیین پرسه ، آیین بزرگداشت درگذشتگان میباشد.
از آنجایی که در گاه‌هایی از تاریخ ایران، شمار درگذشتگان به شوند جنگ، بیماری و … بسیار بوده است، که روشن است گرفتن پرسه برای تک‌تک آنان بسیار دشوار می‌شود. از این‌رو نیاکانمان دو پرسه همگانی ایجاد کردند:
۱ – پرسه‌همگانی اورمزد و تیرماه
( بزرگداشت درگذشتگان جنگ ایران و توران و فداکاری بزرگ پهلوانان ملی ایرانیان ، آرش کمانگیر )
پرسه همگانی اورمزد و تیر ماه مراسمی است که بعنوان گراميداشت جان باختگان نبرد ايران و توران در زمان شکست منوچهر شاه برگزار می شود و به روایتی در آن زمان بوده که داستان آرش كمانگير و فداكاريش شکل گرفته است.
۲ – پرسه همگانی اورمزد و اسفندماه به‌نام پرسهی “سِوِن”
در اینباره بیشتر بدانیم:
( بزرگداشت درگذشتگان هجوم تازیان به ایران ) (جستاری پیرامون «پرسهی همگانی اورمزد و اسفندماه»)
و هم اکنون، این‌گونه است، کسانی که میان دوپرسه درگذشته‌اند، از آنان یاد می‌شود.
بیشتر بدانیم
آیین « پرسه »، پرسش‌هایی است که در اندیشه مان می‌گذرد
———————————————————————————————
پرسه اسفند ماه بزرگداشت شهدای هجوم تازیان
موبد دكتر اردشیر خورشیدیان
۲۶ بهمن ۱۳۸۷
متن سخنرانی موبد دكتر اردشیر خورشیدیان به مناسبت پرسه اورمزد و اسفند ماه در تالار خسروی تهران
به خشنودی اهورامزدا
ایریستنام اروانو یزه میده یا اشونام فروشیو
با درود به روان و فروهر اشوزرتشت اسپنتمان و همه فرزانگان و پهلوانان و موبدان و بهدینان و پارسایان و شهدای جنگهای تحمیلی، بر علیه مردم ایران زمین، در درازنای تاریخ پرافتخار این سرزمین اهورایی. از درگاه اهورامزدا، برای درگذشتگان فرهیخته و پارسای سالی كه گذشت و در این دفترچه ای كه از سوی گرامی انجمن زرتشتیان به چاپ رسیده، آمده است، شادی و آمرزش روان و برای همه بازماندگان و نیك اندیشان و راستی جویان، آرزوی درازای زندگانی، سرشار از تندرستی و خوشبختی را آرمان می نمایم.
رسم است كه در دو آیین پرسه همگانی، اسفندگان كه بزرگداشت شهدای هجوم تازیان به ایران و پرسه تیرگان كه روز بزرگداشت شهدای جنگ ایران و توران و فداكاری بزرگ پهلوان ملی ایرانیان، آرش كمانگیر می باشد، رییس انجمن موبدان وقت، سخنرانی كند. از این رو اینجانب امروز در خدمت شما هستم، تا در این روز خجسته اورمزد و اسفند ماه و آیین بزرگداشت روان و فروهر درگذشتگان پارسا، با شما همكیشان عزیز در مورد مسائل دینی و فرهنگی جامعه زرتشتیان ایران سخن گویم و از یكایك شما باشندگان در این مكان سپندینه و همه بخردان و فرهیختگان از زن و مرد و پیر و جوان، درخواست یاری نمایم. تا با یاری اهورامزدا و همازوری یكدیگر بتوانیم روز به روز به ژرفای اندیشه های اشوزرتشت با آگاهی و شناخت بیشتر پی ببریم و از هر گونه اندیشه های نابخردانه و اهریمنی دوری جسته، راستی ها و نیكی ها را دریابیم و دانش و خرد و وجدان و اخلاق و عشق و دوستی و انسانیت بگسترانیم.
بنا به گواهی تاریخ، اشوزرتشت پیامبر ایرانی نخستین كسی بود كه پی برد كه جهان از دو بخش گیتی و مینو تشكیل شده و چنان این دو درهم آمیخته است كه هر كرداری مادی، تاثیری مینوی در برخواهد داشت. و دریافت كه مرگ خاتمه زندگی نبوده و در حقیقت زندگی مینوی روان پس از مرگ نیز ادامه خواهد داشت و پادافره (و نه جزا) خود را چه در دوران زندگی گیتوی و چه مینوی دریافت خواهد نمود. بر این باور پایه دینی، ما زرتشتیان مراسم پرسه می گیریم و مجلس ختم برگزار نمی كنیم. روسری و كلاه سپید می پوشیم و با شركت فعال در مراسم پرسه، آمرزش و شادی روان را از درگاه اهورامزدا آرزو می نماییم. و همه روزه در نمازروزانه از خداوند می خواهیم كه به ما دانش و توانی دهد كه بتوانیم، چنان زندگی كنیم كه گیتی مان باشد به كامه تن و مینومان باشد به كامه روان. ما زرتشتیان باور داریم كه فروهر درگذشته، پس از مرگ به اصل خود كه اهورامزداست می پیوندد و روان كه مسئول تصمیم گیری های انسان در دوران زندگی است، روز چهارم پس از مرگ در دادگاه بسیار عادلانه اهورایی، با داوری ایزد «مهر» پیامهای مدعی العموم ایزد «سروش» و با وكالت ایزدان «رشن» و «اشتاد» به انجام می رسد و ونا(گناه) و كرفه(ثواب) انسان، پس از سنجش با ترازویی مینوی به پادافره خواهد رسید. كرفه(ثواب) كاران در وهیشتم مینو(بهشت) و گناه كاران در اچیشتم مینو(بدترین مینو) و روان پس از سی سال به فروهر خود در «گروسمان» (خانه نور و سرود) می پیوندد و جاودانه می شود. بهشت و دوزخ در دین زرتشتی كاملا مینوی و مختص روان است و هیچ گونه جنبه مادی و فیزیكی ندارد.
اشوزرتشت چون دریافت بر همه هستی قانون اشا حاكم است و انسان پاك و بی گناه آفریده شده و از نعمت بی همانند «منه»(خرد) و «دائنه» (وجدان) برخوردار گریده است. دریافت كه انسان می تواند با شناخت قانون اشا و همسو و هماهنگ شدن با آن، همه نارسایی های موجود در جهان را به رسایی و همه شرها را به خیر تبدیل نماید و با پیمودن هفت پایه امشاسپندان به آن درجه از شعور و آگاهی و خردمندی برسد كه اهرمن را شكست داده و «انسان را بسوی راستی و پاكی و جهان را بسوی پیشرفت رهنمون گردد» این عقاید دینی و بسیاری از دیگر باورهای اهورایی نیك و انسانی دین زرتشت، موجب شد، كه زرتشتیان در طول تاریخ پر افتخار خود، همواره كمتر بدنبال پیرو و بیشتر در پی شناخت و گسترش فرهنگ به معنای كامل كلمه در بین خود و جامعه انسانی بودند. و همواره منافع جمع را بر منافع فردی و قومی و فرقه ای برتر شناختند و نیكی گسترانیدند و بر اساس راستی زیست كردند. بطوریكه حتی امروز هم هر كس می شنود كه ما زرتشتی هستیم، با دیده احترام به ما می نگرد و ما را راست كردار و صاحب وجدانی قوی و قابل اعتماد می شناسد. امید است ما زرتشتیان امروزین نیز بتوانیم از پیروان راستین اشوزرتشت بوده و جز راستی نه جوییم و جز نیكی نه پوییم. و این افتخار بزرگ اجتماعی را كه در اثر قرن ها كار و كوشش و نیك اندیشی و خیرخواهی و مهرورزی، نیاكان با فر و شكوه مان به دست آمده است، به فرزندان و آیندگانمان منتقل نماییم.
همه شهدای راستین تاریخ و هر یك از این درگذشتگان پارسا كه این مجلس پرشكوه، به یاد ایشان تشكیل گردیده، در درازنای زندگانی خود رنج های بسیار كشیده و زحمات زیادی را متحمل شده اند تا از دین زرتشتی و فرهنگ ایرانی و كیان فردی و ملی این مرز و بوم با تمام توان پاسداری نمایند و فرزندانی شایسته و نیكو و خردمند و با وجدان به جامعه تحویل دهند. روانشان شاد و یادشان گرامی باد.
برماست كه كوشش كنیم با یادآوری خاطرات شیرین درگذشتگان، روانشان را شاد و با بهره گیری و پیروی از آموخته های نیك اندیشان بر اشویی بیافزاییم. همازوربیم. همازور هما اشوبیم. دور از ونا و وناكاران بیم.
ایدون باد ایدون ترج باد.
موبد دكتر اردشیر خورشیدیان. رییس انجمن موبدان تهران
سالن ایرج. تهران. پرسه همگانی اسفند ماه 3746 دینی زرتشتی. 1387
خورشیدی