مراسم هیرمبا در شریف آباد اردکان
شهناز شهزادی
۲۳ فروردین ۱۳۸۷
آتش افروزی در آتشكده شریف آبادروزهای 25 و 26 فروردین ماه امسال نیز همچون سالیان گذشته پیرهریشت و روستای شریف آباد میزبان زرتشتیان زیادی است كه این آیین را زنده نگاه می دارند در ادامه متنی را كه سركار خانم شهناز شهزادی نگاشته اند را می توانید بخوانید
جشن هیرمبا یکی دیگر از مراسم کهن و سنتی ایرانیان است که توسط زرتشتیان شریف آباد اردکان یزد در پیچ و خم تاریخ کهنسال این دیار، هنوز به چشم می خورد.
برپایی و زنده نگاه داشتن این سنت از یکطرف و از سوی دیگر روش برپایی آن که همه و همه از پیر و جوان، زن و مرد از شروع تا پایان آن سهیم هستند. جای شگفتی می باشد.
این جشن در روز اشتاد ( واژه اشتاد به معنی راستی است ) و ماه آذر قدیم که به معنی آتش است برگزار می شود. یعنی زمانی که 100 روز مانده به نوروز.
واژه هیر در فرهنگ لغت به معنی آتش می باشد و می توان آن را به جشن سده نسبت داد و نیز با توجه به جزئیات مراسم، همازوری، همدلی و پایداری همگان را با آتشکده محل نشان می دهد. پس هیرمبا را می توان اینگونه معنی کرد: « آتش افزون باد یا آتش پایدار باد»
و اینچنین آغاز می شود که پسین روز ارد و آذرماه به زیارت پیر هریشت می روند و شب را در آنجا به سر می برند و بامداد روز بعد یعنی اشتاد به کوه های اطراف پیر حرکت کرده هیزمهای خشک را که غیزل می گویند جمع آوری می کنند که شاید تا نیمروز به طول انجامد. البته تعدادی نیز نذورات و خیراتی را که در نظر گرفته انجام می دهند و خلاصه همه ی شرکت کنندگان را با نان، شیر، پشمک، سیرگ، آبگوشت، خورشت و… پذیرایی می شوند. بعد از صرف ناهار گرد هم جمع می شوند و سخنرانی می کنند، از کسانی که خیرات انجام داده و به هر دلیلی همراهی و کمک کرده به نیکی یاد می شود و همه در جریان امر قرار می گیرند و در موردکسانی که برای اولین بار شرکت دارند مراسم چوب زنی اجرا می شود، شیرینی و شربت پخش می شود، بعد بار سفر می بندند و به سمت شریف آباد حرکت می کنند. غیزل را نیز با خود می برند و البته هر خانه ای نیز مقداری هیزم به آن اضافه می کند. در یک میدان کوهی از هیزم انبار می شود و هنگام غروب تعدادی از مردان در کنار هیزم حلقه زده ، فردی با صدای بلند افراد نامی و دینداران شریف آباد که جهان را بدرود گفته اند را یاد می کند و در جواب فرد دیگری می گوید خدایش بیامرزد و گروهی با صدای بلند می گویند هیرمبا ( شاید به این معنی باشد که مهر و دوستی ها ادامه دارد و پایدار است ) در پایان توسط موبد محل که آفرینگان آتش بدست دارد و اوستا را زمزمه می کند آتش هیرمبا روشن می شود و همه شادی کنان در اطراف آتش با دلهایی پر از مهر و دوستی، با اندیشه و گفتار و کردار نیک به نماز ایستاده و از اهورامزدا در خواست دارند که:
آتش این خانه ( این مکان ) هماره فروزان باد
آتش این خانمان پایدار باد
آتش این خانواده خاموش مباد
این خانه همیشه گشوده و آباد باد
و بعد کمی از این آتش را به خانه ها برده و روز بعد به آتشکده برگشت می دهند.
این جشن در روزهای آسمان، زامیاد و مانتره سپند ادامه دارد که به انجام نذورات و دادن شیرینی و… در منزل خود و یا آتشکده محل می پردازند و جمعا 5 روز به طول می انجامد